De eerste keer dat ik van de term 'Levend verlies' hoorde (ongeveer 3 maanden na de diagnose),
dacht ik, is dat niet een beetje overdreven in onze situatie? Ik bedoel, verlies dat is toch voornamelijk als je iemand kwijt raakt?! Toch ging ik er over lezen en hoe meer ik erover las en hoe verder de tijd verstreek, hoe meer ik herkende en hoe meer ik ging begrijpen waarom ik me verdrietig of boos voel(de) over bepaalde zaken.
Ik begon te begrijpen dat verlies niet alleen is, wanneer je iets of iemand kwijt raakt, maar óók, wanneer je iets niet zult hebben, wat je wel verwacht, naar verlangt of op had gehoopt. Het is een gevoel, dat niet perse dagelijks aanwezig is, maar wat zomaar, soms onverwacht, de kop op kan steken. Soms na een ziekenhuisbezoek, dan wordt het weer even pijnlijk duidelijk dat Oliver ziek is, soms wanneer we andere kinderen zien en we (onvermijdelijk) vergelijken of soms wanneer momenten zich voordoen, waarop mijlpalen verwacht worden.
- En we wéten; iedereen doet alles op zijn eigen tijd en niemand is te vergelijken, maar wanneer dingen niet volgens de "norm" verlopen, is het onvermijdelijk dat je af en toe toch vergelijkt -
De heftigheid van het gevoel varieert en zelf merk ik, dat ik er steeds beter mee om kan gaan; dat ik vaker kan kijken naar de dingen die Oliver wél kan en naar hoe hij is, dan dat ik zie wat hij niet kan of wat anders gaat dan verwacht. Dat neemt natuurlijk niet weg, dat ik het verdriet wel voel, maar ik kan het sneller een plekje geven. Voor Tim is het lastiger. Of ja, hij gaat er op een andere manier mee om en zit op een ander punt in het "rouw" proces dan ik. Daarnaast ben ik van nature irritant positief, hij iets pessimistischer (of, realistischer, zoals hij zelf zegt ;-)). We vullen elkaar daarin mooi aan, maar het maakt ook dat we er allebei op een andere manier mee om gaan. En ook dat is soms lastig. Soms heb ik een dag, waarop er iets gebeurt is, waardoor ik geraakt ben en dan wil ik het er eigenlijk met Tim over hebben. Als Tim dan op die dag een goede dag heeft, dan wil hij eigenlijk even niet bezig zijn met het verdriet rondom de ziekte van Oliver. En andere dagen kan het andersom zijn; dan heb ik een fijne dag en dan komt het bij Tim binnen, dat dingen anders gaan of zullen zijn voor Oliver en wil hij dat met mij delen, terwijl ik dan even geen behoefte heb aan een extra portie.
Daar hebben we inmiddels onze weg wel in gevonden; we checken van te voren of het voor de ander 'ok' is om een onderwerp te bespreken rondom Oliver. En dat werkt. Dat betekent dat het gesprek over een bepaald onderwerp niet altijd op het moment zelf besproken wordt, maar soms op een later moment, zodat we er allebei ok mee zijn. Daarnaast hebben we een tijd geleden allebei een podcast geluisterd over Levend Verlies en het verschil daarin tussen mannen en vrouwen. Heel verhelderend ;-). Mannen hebben van nature het gevoel dat ze problemen op moeten lossen, vrouwen willen vooral praten over problemen (gegeneraliseerd hè, ik snap dat dit niet altijd zo werkt en ook niet voor elke man/vrouw).
Helemaal lastig voor zo iemand als Tim; die het liefst overal een oplossing voor heeft... Als een man een probleem (zoals dus bijvoorbeeld een chronisch ziek kind) niet op kan lossen, dan geeft dat gevoelens van boosheid, frustratie etc. Op een ander level dan dat de vrouw die gevoelens kan ervaren, of ja, vanuit een andere invalshoek.
Zo waren we afgelopen week in een speeltuin met Oliver en Pepijn; in het begin waren we er alleen en waren de jongens lief aan het spelen, maar als snel kwamen er andere (voor ons onbekende) kinderen bij. We zien dan dat Oliver niet mee kan komen; hij kan (nog) niet rennen, is niet zo snel als de andere kinderen en hij kan niet praten om duidelijk te maken wat hij wil van een ander kindje. Ook zien we dat hij dat lastig vindt en dan gaat hij, uit frustratie, gillen of slaan naar andere kinderen. Geen gewenst gedrag natuurlijk en we grijpen dan in, maar snappen wel waar het vandaan komt. We proberen hem zoveel mogelijk te ondersteunen; samen met hem aan andere kinderen duidelijk maken dat hij samen wil spelen bijvoorbeeld, hem helpen hoe hij wel op een grotere glijbaan kan, hem laten zien wat hij als alternatief kan doen etc. Ik moet dan even slikken en ga door, probeer vooral te kijken naar wat Oliver wél kan en hoe leuk hij is. Tim is dan verdrietig door de situatie, hij kan het niet oplossen (ook al probeert hij het wel) en maakt zich zorgen over de toekomst; hoe gaat Oliver zich ontwikkelen, komt dit ooit goed, gaat hij gepest worden, hoe gaat de samenleving Oliver later zien...
Een combinatie van het verschil tussen mannen en vrouwen én het verschil in waar we ons bevinden op onze weg van 'Levend verlies'.
Meer lezen over Levend verlies? Klik hier.